Nhận định, soi kèo Santos Laguna vs Cruz Azul, 10h05 ngày 20/2: Kho điểm Santos Laguna

“Gấu trúc” đang được trọng dụng hơn “rùa biển”

Li là một hình mẫu điển hình của một con rùa biển – hay còn gọi là “hai gui” (trong tiếng Trung cụm từ “trở về nước” phát âm giống với tên loài động vật này). Sự trở về của những người như anh - mang theo những kỹ năng học hỏi từ trời Tây – từng được xã hội Trung Quốc khuyến khích và đánh giá cao.

Trước đây, những người trở về như Li thường có được những vị trí quan trọng ở thị trường lao động trong nước, nhưng bây giờ chuyện đó chỉ là còn quá khứ . Những “con rùa biển” này không còn được ca ngợi khắp nơi.

Sự khác biệt về mức lương giữa họ và người lao động trong nước đang dần hẹp lại. Một số người thậm chí còn không có việc làm. Li nói rằng bây giờ họ nên được gọi là “hai dai” – có nghĩa là rong biển, chứ không phải rùa biển. Đây là một chuyển biến đáng ngạc nhiên sau những đóng góp trước đây của đối tượng này.

Ông Wang Huiyao tới từ Hiệp hội Trí thức phương Tây trở về Trung Quốc – nơi sắp kỷ niệm 100 năm thành lập – nhận xét rằng “rùa biển” trở về quê hương theo 5 phong trào.

Phong trào thứ nhất là vào thế kỷ 19, sự trở về của họ mang đến những người xây dựng đường sắt đầu tiên của Trung Quốc và hiệu trưởng đại học đầu tiên của nước này. Phong trào thứ hai và thứ ba vào trước năm 1949 sản sinh ra nhiều nhà lãnh đạo của Đảng Cộng sản và Đảng Dân tộc chủ nghĩa. Phong trào thứ tư là vào những năm 50, sản sinh ra những nhà lãnh đạo như Giang Trạch Dân và Lý Bằng.

Phong trào hiện tại – cũng là lớn nhất cho tới bây giờ - bắt đầu vào năm 1978. Kể từ đó đến nay đã có khoảng 2,6 triệu người Trung Quốc sang nước ngoài học tập.

Những cuộc di cư giáo dục này đã có lúc lên tới đỉnh điểm - 400.000 người mỗi năm. Phần lớn không trở về nước, nhưng 1,1 triệu người trở về đã tạo nên sự khác biệt. Ông Wang cho biết trong khi 3 phong trào đầu tiên đã làm nên cuộc cách mạng hóa Trung Quốc thì phong trào thứ tư làm hiện đại hóa đất nước, và phong trào thứ năm đang toàn cầu hóa quốc gia này.

“Rùa biển” đang giúp kết nối nền kinh tế Trung Quốc với thế giới. Họ thành lập những công ty công nghệ hàng đầu như Baidu. Nhiều người là quản lý cấp cao chi nhánh Trung Quốc ở các công ty đa quốc gia. Họ giúp kết nối Trung Quốc với nền văn hóa, chính trị, thương mại của các quốc gia khác.

Vậy tại sao sau này tầm quan trọng của họ lại giảm sút? Một số nghiên cứu cho thấy “rùa biển” bây giờ phải chờ đợi lâu hơn để tìm được một vị trí cấp cao thấp hơn với mức lương cũng thấp hơn ở các doanh nghiệp trong nước.

Thị trường việc làm ảm đạm là một trong số lý do. Một nguyên nhân khác là do thị trường nội địa Trung Quốc đang thay đổi. Những ngành công nghiệp như thương mại điện tử đang phát triển theo những cách thức mà những người đã sống và học tập ở nước ngoài nhiều năm chưa thể quen được.

Ông Gary Rieschel tới từ Qiming Ventures – một công ty đầu tư mạo hiểm – cho biết nếu như cách đây khoảng 10 năm, các nhà đầu tư thường chỉ rót vốn cho những người trở về từ thung lũng Silocon thì bây giờ họ lại quay trở lại với các doanh nhân được đào tạo ở các trường đại học trong nước.

Bởi vì người học trong nước nắm bắt được tốt hơn mô hình tiêu thụ, thói quen sử dụng máy tính và các mạng truyền thông xã hội của người Trung Quốc như Weibo và Weixin.

Khi Trung Quốc phát triển, các nhà quản lý trong nước bắt đầu có biểu hiện của “phức cảm tự ti”. Một giám đốc điều hành cấp cao của Tencent – gã khổng lồ về truyền thông xã hội của Trung Quốc – cho rằng ông vẫn săn những “con rùa biển” của các doanh nghiệp nước ngoài, tuy nhiên ông nhận thấy rằng họ gặp khó khăn trong việc quản lý các kỹ sư trong nước.

Một ông chủ ngân hàng đầu tư của châu Âu nói rằng “rùa biển” thường áp dụng những phương châm lạ của phương Tây, ví dụ như minh bạch, trọng dụng nhân tài hay đạo đức. Những phương châm này gây ra những bất lợi cho họ trong nền kinh tế cạnh tranh cao của Trung Quốc – nơi mà người lao động sẵn sàng làm mọi thứ mà ông chủ hoặc khách hàng muốn.

Ngay cả những công ty nước ngoài ở Trung Quốc cũng ngày càng kén chọn người lao động hơn. Ông Yannig Gourmelon, giám đốc dự án cấp cao của Roland Berger – công ty tư vấn quản lý của Đức – tin rằng sức ép lợi nhuận nặng hơn ở các công ty đa quốc gia cũng làm giảm mạnh mức lương thưởng của “rùa biển”.

“Rùa biển” hạng C

Một lý giải khác cho việc “rùa biển” gặp khó khăn khi về nước là: nhiều người của phong trào du học cuối cùng không phải là những người xuất sắc. Trước đây, chỉ những người xuất sắc nhất mới được đi du học, vì thế để giành một suất học bổng của Nhà nước thực sự là đầy khó khăn và khốc liệt.

Nhưng khi thu nhập của người dân tăng lên, nhiều gia đình Trung Quốc có con với sức học bình thường đủ khả năng chi một khoản tiền khổng lồ để con cái được học ở những trường đại học mà chất lượng còn nhiều bàn cãi.

Họ đi học không phải là để thu nhận kiến thức, mà để cải thiện triển vọng nghề nghiệp. Tệ hơn nữa, một phần do sự suy giảm của các nền kinh tế phương Tây mà nhiều người trở về nước với con số 0 về kinh nghiệm làm việc.

Thậm chí, những đối tượng ít có khả năng xin việc ở nước ngoài thì có xu hướng về nước, trong khi những người xuất sắc nhất vẫn ở lại trời Tây. Một nghiên cứu được tài trợ bởi Hội Khoa học quốc gia Mỹ cho thấy 92% người Trung Quốc có bằng Tiến sĩ của Mỹ vẫn sống ở Mỹ sau 5 năm tốt nghiệp. Với người Ấn Độ, con số này là 81%, người Hàn Quốc là 41% và người Mexico là 32%.

Để thu hút người tài trở về nước, Chính phủ Trung Quốc đang rót tiền vào một dự án có tên gọi “1.000 Nhân Tài”. Dự án này cung cấp các khoản trợ cấp hào phóng và nhiều đặc quyền khác cho những người giỏi trở về.

Vụ Tổ chức của Đảng Cộng sản Trung Quốc đang đề nghị lãnh đạo các tỉnh thành và hiệu trưởng các trường đại học phải tuyển đủ chỉ tiêu nhân tài được giao.

Trong một bài viết sắp xuất bản, ông Wang và ông David Zweig tới từ ĐH Khoa học và Công nghệ Hồng Kông nhận xét, Trung Quốc có lẽ là “quốc gia quyết đoán nhất trên thế giới” trong những nỗ lực như thế này.

Và liệu Trung Quốc có thành công? Mặc dù Chính phủ cũng đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ, song những người trở về vẫn gặp phải nhiều vướng mắc. Giá nhân công và giá nhà đất đang tăng, trong khi vấn đề vi phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn tràn lan, tham nhũng thì rộng khắp.

Vì thế, vẫn ít nhà khoa học hàng đầu trở về nước. Bài viết của ông Wang và ông Zweig lý giải: “Nếu Trung Quốc muốn những người giỏi nhất trở về, nước này cần một cuộc cải cách cơ bản ở các cơ sở khoa học và giáo dục” nhằm phá vỡ chức năng quản lý bị chính trị hoá trong vấn đề tuyển dụng và rót vốn.

Một sự thật khó khăn là người Trung Quốc ở nước ngoài thường có thái độ nước đôi với quê hương. Vợ và con của anh Li – những con “rùa biển” nguyên mẫu – vẫn đang sống ở Mỹ. Thay vì chỉ đưa ra những ưu đãi, có lẽ các quan chức Trung Quốc nên làm nhiều hơn để tăng cường sức mạnh của luật pháp, loại bỏ tham nhũng, cũng như đảm bảo vệ sinh không khí, nước, thực phẩm. Làm được vậy chắc chắn “rùa biển” sẽ lưu tâm.

Nguyễn Thảo (Theo The Economist)

Đề nghị xử lý sai phạm tại ĐH Kinh tế Quốc dân

GS đề nghị cách chức hiệu trưởng ĐH KTQD

ĐH Kinh tế Quốc dân lạm thu hơn 51 tỷ

Như đã phản ánh về sự chậm trễ trong xử lý sai phạm của ĐH Kinh tế Quốc dân,GS-TSKH-NGND, nguyên Hiệu trưởng ĐH Kinh tế quốc dân Lê Du Phong đã có thư đề nghị BộGD-ĐT kiên quyết xử lý những cá nhân sai phạm, trong đó trách nhiệm chính thuộc vềHiệu trưởng ĐH Kinh tế Quốc dân Nguyễn Văn Nam.

Ồ ạt bổ nhiệm, tách, nhập khoa phòng gây bất bình lớn

GS.TSKH.NGND Lê Du Phong khi trao đổi với chúng tôi đã chua xót nói rằng, cả cuộcđời làm khoa học, hết mình phấn đấu xây dựng nhà trường xứng đáng với niềm tin yêucủa nhân dân dành cho một trường kinh tế hàng đầu, cánh chim đầu đàn trong hệ thốnggiáo dục đại học quốc dân, vậy mà bây giờ nhìn nội bộ trường “rối ren”, cán bộ, giáoviên và đội ngũ quản lý đang dần mất niềm tin, nhụt chí phấn đấu, ông đau đớn vôcùng. Điều này ông và một số hiệu trưởng tiền nhiệm không thể lường tới.

GS Lê Du Phong cho hay, chính Thanh tra Bộ GD-ĐT tại Kết luận 1255 ngày 5/12/2012đã khẳng định Hiệu trưởng Nguyễn Văn Nam phải chịu trách nhiệm tới 17 vấn đề, chothấy cung cách quản lý hoặc là yếu kém, hoặc là chuyên quyền, coi thường pháp luậtcủa Hiệu trưởng Nguyễn Văn Nam. Trách nhiệm này thuộc Hiệu trưởng và Phòng Tổ chứccán bộ.

Cũng theo Thanh tra Bộ, Hiệu trưởng Nguyễn Văn Nam đã xử lý cán bộ một cách vộivàng, quyết liệt không cần thiết, không xem xét kỹ các tình tiết liên quan (trườnghợp ông Linh, ông Bình); bỏ qua, không xử lý triệt để (trường hợp ông Huệ và các cánhân, tổ chức liên quan đến vụ ông Huy); điều động bố trí cán bộ bất hợp lý, thựcchất là giáng chức cán bộ không có lý do, dẫn đến sự thiếu khách quan, thiếu côngbằng, phát sinh các ý kiến bất bình trong một số cán bộ, viên chức và gây ra dư luậnkhông tốt về trường. Thanh tra Bộ kết luận, để xảy ra sự việc trên, trách nhiệm thuộcvề Hiệu trưởng, Đảng ủy trường và Phòng Tổ chức cán bộ.

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân (Hà Nội).

GS.TSKH.NGND Lê Du Phong còn cho hay, sai lầm nối tiếp sai lầm của Hiệu trưởngNguyễn Văn Nam là khi thực hiện kiểm điểm theo chỉ đạo của Bộ GD-ĐT, ông Nam đã giảitrình không thỏa đáng, không nghiêm túc nhận khuyết điểm, biện minh, thậm chí bóp méosự thật và bịa đặt.

GS Lê Du Phong phân tích, ông Nam là người trực tiếp phụ trách sau đại học nên đểxảy ra những sai phạm liên quan đến đào tạo sau ĐH, ông Nam phải chịu trách nhiệm.Vấn đề này gây ra hậu quả rất nghiêm trọng, không thể khắc phục được. Hơn nữa có 767người được cấp chứng chỉ sau đại học trái phép, trong đó có nhiều người sử dụng chứngchỉ này như một minh chứng của trình độ học vấn sau đại học để thăng quan tiến chức.Lẽ ra, Bộ GD-ĐT phải ra lệnh thu hồi những chứng chỉ đã cấp trái phép nói trên. Vậymà, ngay sau khi có kết luận thanh tra, ông Nam đã cho ký ban hành bản thành tích dài52 trang mà không có lấy một dòng nào gọi là khuyết điểm. Bản thành tích này được gửiđến tất cả giảng viên để làm cơ sở cho việc “thí điểm đánh giá hiệu trưởng”.

Có hay không dấu hiệu hình sự ở những sai phạm về thu chi tài chính và xây dựng cơbản?

GS.TS Nguyễn Văn Thường, nguyên Hiệu trưởng ĐH Kinh tế Quốc dân cũng chia sẻ rằng,các đồng chí trong Thường vụ Đảng ủy của trường đều là người tốt, nhưng điều đángtiếc là tập thể Thường vụ lại yếu về đấu tranh phê bình, đã để cho Bí thư, Hiệutrưởng mắc nhiều khuyết điểm, sai phạm lớn kéo dài từ năm 2009 đến nay.

Liên quan đến những sai phạm trong thu chi tài chính, xây dựng cơ bản, mà ngườiđứng đầu chịu trách nhiệm là Hiệu trưởng Nguyễn Văn Nam, dư luận đặt câu hỏi: nhữngtưởng, với một trường đại học đầu ngành trong cả nước, dạy sinh viên cách quản lýkinh tế theo pháp luật, thì việc quản lý đồng tiền sẽ phải được triển khai một cáchbài bản, nhưng Kết luận thanh tra của Bộ GD-ĐT đã chỉ ra rằng, ĐH Kinh tế quốc dân đãthu sai, thu vượt nhiều khoản như: thu kinh phí đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ không cótrong quy định số tiền hơn 22,173 tỷ đồng; thu vượt quy định về học phí nâng điểm hệsố chính quy số tiền là hơn 3,073 tỷ đồng; thu vượt quy định lệ phí tuyển sinh các hệđào tạo, số tiền là hơn 7,906 tỷ đồng; thu ngoài quy định số tiền là hơn 18,407 tỷđồng…

Như vậy, số tiền trường ĐH Kinh tế quốc dân thu sai quy định lên đến hơn 51 tỷđồng.

Theo các chuyên gia kinh tế, về nguyên tắc thu sai thì phải hoàn trả cho người bịthu, trường hợp không trả lại được thì phải nộp ngân sách nhà nước. Tại sao Bộ GD-ĐTchỉ kiến nghị sung công quỹ 3 tỷ đồng. Theo giải thích của Kết luận thanh tra thì 48tỷ đồng đã được nhà trường chi hết cho các hoạt động - cũng là một điều vô cùng khóhiểu.

Cũng liên quan đến sai phạm về tài chính, Thanh tra Cục Thuế Hà Nội kết luận, đãcó quyết định truy thu và xử phạt, trong hai năm 2009 và 2011 đã là 7,067 tỷ đồng,mặc dù tính đến ngày 22/10/2012, trường đã khắc phục bằng cách nộp 5.774.542.960 tỷđồng. Dư luận đặt câu hỏi, đây có phải là hành vi trốn thuế, gian lận thuế…

Dư luận đang trông chờ một thái độ kiên quyết, dứt khoát cùng một hình thức xử lýkỷ luật nghiêm minh của lãnh đạo Bộ GD-ĐT đối với Hiệu trưởng Nguyễn Văn Nam và cáccá nhân liên quan nhằm thiết lập lại kỷ cương phép nước ở một trường ĐH Anh hùng…